Hidrosefali
Normalda beyində maye ilə dolu boşluqlar və maye kanalları var. Serebrospinal maye (CSF) bu boşluqlarda və beyin qişaları arasında dövr edir. Müxtəlif səbəblərdən bu qan dövranının pozulması beyində CSF toplanmasına səbəb olur, bu halda inkişaf edən xəstəlik hidrosefali adlanır.
Hidrosefalinin səbəbləri
Hidrosefali anadangəlmə (birincil) ola bilər və ya şişlər, keçmiş mərkəzi sinir sistemi infeksiyaları və ya beyin qanaması səbəbindən ola bilər.
Klinika
Hidrosefalinin tapıntıları yaşa görə dəyişə bilər. Erkən uşaqlıq dövründə baş diametrində artım, gözlərdə 'günəşin batması', baş damarlarında qabarıqlıq və narahatlıq kimi tapıntılar müşahidə edilir. Yaşlı uşaqlarda və böyüklərdə baş ağrısı, ürəkbulanma, qusma, qıcolmalar, görmə problemləri, çaşqınlıq kimi simptomlar müşahidə oluna bilər.
Diaqnoz
Fontaneli qapalı olmayan uşaqlarda ultrasəs (USG) ilə diaqnoz qoyula bilsə də, həm diaqnozu təsdiqləmək, həm də varsa hidrosefaliyaya səbəb olan əlavə patologiyaları görmək üçün maqnit rezonans (MR) və kompüter tomoqrafiyası (KT) lazımdır.
Müalicə
Hidrosefalinin müalicəsi cərrahiyyədir. Əməliyyatın məqsədi beyin boşluqlarında yığılmış artıq mayenin sovrula biləcəyi bədənin başqa boşluğuna köçürülməsidir. Bu axını təmin etmək üçün maye şunt sistemindən (boru) istifadə etməklə qarın boşluğuna, döş qəfəsinə və ya venoz yolla ürəyə yönəldilə bilər. Bəzi uyğun hallarda hidrosefali şunt sistemindən istifadə etmədən endoskopik yolla müalicə edilə bilər.