Hərəkət pozğunluqları, Parkinson xəstəliyi və beyin tempi
Parkinson xəstəliyi, əsas tremor və distoniya hərəkət pozğunluğu olan neyrodegenerativ xəstəliklərdir. Parkinson xəstəliyi bu xəstəliklərdən ən çox yayılmışı və tanınmışıdır. Bu xəstəlik əllərin və ayaqların qeyri-ixtiyari hərəkətləri, zəif yeriş, qısa addımlarla yerimə, yazının pozulması, büzülmə, üzdə mat ifadə ilə baş verə bilər. Bu xəstəliklərin səbəbi çox vaxt məlum olmasa da, genetik ötürülmə, ətraf mühit faktorlarının təsiri, distoniya kimi xəstəliklərdə travmadan sonra ortaya çıxması bu xəstəliklərin multifaktorial xəstəliklər olduğunu göstərir. Bu xəstəliklər adətən yaşlı insanlarda yavaş-yavaş, lakin tədricən baş verir. Bu xəstəliklərin ümumi cəhəti onların cərrahi müalicəsidir ki, bu da son illərdə artıb. Bu diaqnozu olan xəstələr nevroloqun nəzarəti altında tibbi müalicə alırlar. Tibbi müalicəyə cavab verməyən xəstələr üçün cərrahi müdaxilə tələb oluna bilər. Bu xəstələrdə edilən əməliyyat Dərin Beyin Stimulyatorunun (DBS) tətbiqidir.
Diaqnoz
Bu xəstəliklərin diaqnozu xəstələrin həkim tərəfindən ətraflı müayinəsindən sonra qoyulur. Xəstələrə maqnit rezonans görüntüləmə (MR) həm diaqnozu dəstəkləmək, həm də görünə biləcək digər xəstəlikləri istisna etmək üçün lazımdır.
Müalicə
Bir çox xəstədə dərman müalicəsi hərəkət pozğunluğunu düzəltmək üçün kifayətdir. Dərmanın təsiri olmayan və ya dərmana dözə bilməyən və istifadə edə bilməyən xəstələrdə cərrahi müdaxilə edilir. Dərin beyin stimulyasiyası (DBS) implantasiyası (beyin akkumulyatoru) müalicəsində kəllə sümüyündə cərrahi yolla kiçik dəliklər açıldıqdan sonra xəstəliyə səbəb olan beyin nahiyəsinə elektrod qoyulur. Bu şəkildə beynin xəstə hissəsinə uyğun elektrik cərəyanı verilərək hərəkət pozğunluğu aradan qaldırılır.
Parkinson xəstəliyi üçün dəstəkləyici müalicələr
Parkinson xəstəliyinin yaratdığı funksiyaların itirilməsindən asılı olaraq xəstələrin həm uzunmüddətli baxım, reabilitasiya, fiziki müalicə, idman proqramı, pəhriz və psixoloji müalicələrə ehtiyacı ola bilər. Xəstələrdə görülən hərəkət pozğunluğu və spastisite üçün məşqlər və əl terapiyası xəstələrə əhəmiyyətli faydalar göstərir.